Hipergamiyi Dönüştürmek

Hipergami, aynı erkekteki poligami dürtüsü gibi bugünlere gelmemizi, insan neslinin tükenmemesini sağlayan araçlarımızdan biri olmuştur. Eski zamanları hayal edin. Doğum yaptınız. Erkeğinizin size yiyecek getirmesi lazım. Ancak size kaynak üretemiyor, eli boş geliyor. Aç kaldınız. Bebeğiniz yaşamadı, küçük çocuğunuz öldü. Ne yapacaksınız? Artık o erkekten bebek yapmayacaksınız. Ailenizi doyurmayı bilen bir erkekle devam edeceksiniz hayata.

Ortaya çıkışı açısından anlaşılabilir olsa da, günümüzde, hayatın bu kadar vahşi ve insanların yaşamaya devam etmesi için birbirlerine muhtaç olmadıkları şartlar altında hipergami artık ayağımıza dolanan bir dürtü haline geldi.

Hipergamiden erkekleri mağdur ettiği için genelde onlar bahsediyor ve şikayetleniyor ancak, aslında kadın için de hipergami ayarı kaçarsa bir baş belasıdır. Tek eşli olmaya çalışan bir erkeğin poligamik dürtülerinden muzdarip olması gibi, güzel bir ilişki içinde olan kadın için de hipergami oldukça düzen sarsıcı olabilir. Tatminsizlik ve aranma hissi en çok sahibini yorar, muhatabından bile çok.

Peki, biz kadınlar ne yapacağız? Eskiden, hipergamiyi tamamen susturmamız ve yok etmemiz gereken bir dürtü olarak düşünüyordum. Ancak sonradan fikrim değişti ve hipergaminin dönüştürüldüğü taktirde bir çift için daha da güçlendirici olabileceğine karar verdim.

Hipergamiyi sadece eş seçme aşamasında kullanmalıyız. Hipergami, kontrol edilirse yararlıdır. Bizi ve çocuğumuzu, doğum yapacağımız ve kaynak üretmekten çekileceğimiz zamanlarda aciz olmaktan kurtarır. Çocuğumuza daha iyi bir annelik yapabilmemiz için bize rahat bir alan sağlar. Erkeğin sağlayıcı olması sayesinde biz bu yükten istediğimizde kurtulabilir, enerjimizi çocuklarımıza verebiliriz. Bu yüzden işsiz-güçsüz, amaçsız ve hırssız bir erkeği elememiz seviyesinde, hipergami sağlıklıdır.

Peki hipergamiyi dönüştürmek nedir? Eşleştikten sonra “En iyi” erkeğin, bize en çok emek vermiş olan erkek olduğunu anlamaktır. Emeğin kendisi başlı başına bir değerdir. Erkek bize emek verdikçe, onun gözümüzdeki değerini yüceltmeyi öğrenmemiz gerekiyor. Böylece, diğer değerleri sabit kalıyor, kendi boşlamasından ötürü azalmıyorsa, en iyi erkek yanımızdaki erkek olacaktır, kaçınılmaz olarak. Bu sayede, ilişkimizde iç huzurunu bulabiliriz.

Erkekler, hipergamiden kaçış yöntemi olarak, erkeğin kendinden daha aşağı seviyede bir kadınla birlikte olmasını öneriyorlar. Bence, erkeğin illa kadından üstün olması gerekmez. Denklik önemli, beğeniyi kaybettirmeyecek şekilde, salmamak önemli, o kadar. Erkekler, kadını çok edilgen görüyorlar ve bizim hipergamimizi irademizle yönetebileceğimiz gibi bir düşünceye sahip değiller.

Oysa ki, üstlerine aldıkları ne büyük bir baskı. Baskının büyük olmasını bırak, zaten çok önemli bir noktayı kaçırıyorlar: bir insan için en değerli şey, henüz elde etmediği şeydir. Alfalık, üstünlük dediğimiz özelliklerde kimin kimden daha çekici olacağı bizdeki algıdan tamamen bağımsız bir konu değildir. Hiperamik güdüleriyle yaşayan bir kadın için en iyi erkek her zaman henüz elde edilmemiş olan erkektir, dolayısıyla bu sonsuz bir döngüdür. Yani bir kadın kendi bakışını, algısını güdülerinin ona oynayacağı oyunları fark ederek yönetmezse asla bir ilişkide huzurla duramaz zaten. İkinci olarak, Coolidge effect dediğimiz şey kadınlarda da özellikle ilgi konusunda vardır. Yeni bir erkekten göreceği ilgi, partnerinin gösterdiği ilgiden çok daha heyecan verici gelir bir kadına. Dolayısıyla, sizden daha "alfa" olmasa da, bir erkek karınıza daha çekici görünebilir. Bunu çözebilecek, engelleyecek tek şey dediğim gibi karınızın hipergamisini terbiye eden bir kadın olmasıdır.

Erkekler, güdülerimize karşı bu kadar acizmişiz gibi bir profil çizdiğinde şunu da söylemiş oluyor bizlere: bir kadın için yaşlanmak kaçınılmaz olduğundan, aldatılması da kaçınılmazdır. Ya da şöyle de diyebiliriz: erkekler ataerkil düzende poligamik güdüleri hoş görülerek bugünlere geldiği için insanın kendini ne kadar kontrol edebileceği ile ilgili yanlış düşüncelere sahipler. Güdülere karşı direnç gösterilemiyorsa biz kadınlar hepten küselim hayata. Erkeğin en azından statüsünü koruması şansı var, peki ya bizim gençliği koruma şansımız var mı? Yok. İşte mesele her zaman partnerimizin yetinmesine kalacak. Erkek yapar kadın yapamaz diyorsanız, üzgünüm ama siz hiç kaliteli bir kadınla tanışmamışsınız derim.

Gözü dışarıda olmayan değiştirme konusunda güdülenmez. Dediğim gibi, her zaman dışarıda daha güzel ve daha zengini mutlaka olacaktır. Önemli olan bizi ilgilendirmiyor olmaları yani sadakat… Hayatımızdaki insanların bizim prensiplerimize güvenmesini sağlamalı ve prensiplerimizi korumalıyız. Yoksa çok fazla mağduriyet yaratırız. İnsana yakışmaz.

Yalnız, yine de bir paragraf açmak istiyorum. Tamam, evet bir kadının hipergamiye kapılmaması kendi sorumluluğudur, ancak hayatındaki insanın da ona sahiplenici davranarak aklının karışmasına engel olması gerekir. Aynı, bakımına ve cinsellikteki davranışlarına hiç dikkat etmeyen bir kadının, erkeğinin başka kadınlara kaymasında payı olacağı gibi. Benim modelimde her emek karşılıklı verilmelidir. Karşılık olmadığı zaman dengeler bozulur. Yazıda arada da belirttiğim gibi, ilişkiye başlarkenki niteliklerini korumak, salmamak, mümkünse artırmak da yine erkeğin kadına bu konuda edeceği yardımdır.

Size bu konuda düşündürebilecek iki film önerebilirim: Vicky, Cristina, Barselona ve The Worst Person in the World filmleri. İkisinde de, ana kadın karakterleri aranma hisleri ve yerlerinde huzur bulamamalarından dolayı mutluluğu kaçırmaktaydılar. Nokta atışı olarak hipergami konusunda olduklarını söyleyemem ama tatminsizlik üzerine güzel örnekler.